चतुर्थमिती - The Fourth Dimension of Indian History

॥ ॐ केशवाय नमः ॥ प्रवेशद्वारातील गोपूर, गरुड मूर्ती, मकर तोरण , नरसिंह, दारातील द्वारपाल जय - विजय आणि मदन रतीचं शिल्प पाहून आपण मंदिरात प्रवेश करतो. ( जर तुम्ही भाग एक वाचला नसेल तर येथे क्लिक करा ). आणि समोर दिसणार भगवंताचं मोहक रूप चित्तवृत्ती बदलून टाकतं. चित्र क्रमांक एक मध्ये दिसणाऱ्या लाल रंगाच्या पडद्यामागे भगवंताच्या दोन वेगवेगळ्या मूर्ती दिसतात.एक आहे ती नऊ फुटाची काळ्या दगडामध्ये घडवलेली विष्णूची मूर्ती ,मूर्तिशास्त्रा प्रमाणे अचल मूर्ती ह्या प्रकारात मोडणारी. अचलमूर्ती म्हणजे सुप्रतिष्ठित केलेली आणि जिला गर्भगृहाच्या बाहेर कधीही काढलं जात नाही. त्यासोबतच भगवंताची एक धातूची चल मूर्ती असते जिच्यावरती नित्य अभिषेक आणि इतर उपचार केले जातात.त्याचसोबत रथोत्सवाच्या वेळी या चल मूर्तीलाच बाहेर काढून मिरवलं जातं.सदर मंदिरात गर्भगृहाचे छायाचित्र काढण्यास मनाई आहे. त्यामुळे भगवंताच्या चल आणि अचल दोन्ही छायाचित्रांचा इथे संक्षेप देतो . चित्र क्र १ मंदिराच्या गाभाऱ्याच्या प्रवेशद्वारावरील मकरतोरण , विष्णू लक्ष्मीचं शिल्प आणि द्वारपाल भगवंताच्या लोभस मूर्तीच्या दर्शनानंतर आपण ...

॥ ॐ केशवाय नमः ॥ चेन्न म्हणजे कानडी भाषेत सुंदर आणि केशवा म्हणजे विष्णू,  आणि सुंदर अश्या विष्णूचे मंदिर तेच चेन्नकेशवा मंदिर. कर्नाटक राज्यातल्या हासन जिल्ह्यात बेलूर या गावात हे भव्य दिव्य मंदिर आहे. भव्यतेची कल्पना मंदिर बांधायला १०३ वर्षे लागली यावरूनच घ्यावी. तेराव्या शतकात होयसळ  साम्राज्यात हे मंदिर बांधले गेलं. मंदिराचा आवार अतिप्रचंड असून आत मध्ये साक्षात श्री विष्णूंची पूजा घडत असल्यामुळे आध्यात्मिक स्पंदनं सक्रिय आहेत.  चित्र क्र १ मुख्य मंदिराचं प्रवेशद्वार मंदिराचे मुख्य भाग १) गोपूर २) गरुड मूर्ती आणि गरुड ध्वज ३) मुख्य मंदिर ४) मुख्य मंदिराची लहान प्रतिकृती ५) झोपाळा - विशिष्ट दिवशी देवाला झोपाळ्यात बसवून झोके देतात , ६) कल्याण मंडप - गावातल्या लोकांसाठी लग्ना साठी सभागृह. ७) देवीचं देऊळ. ८) बारव - देवळासाठी पाण्याची व्यवस्था, लहान विहीर. ९) कृष्ण मंदिर. १०) मंदिराभोवतीचं दगडी कुंपण ( विविध नागदेवता आणि इतर देवतांची शिल्पं आणि सोबतच अनेक वीरगळ. ) आता मंदिराच्या वेगवेगळ्या भागांची महत्वाची माहिती घेऊया. चित्र क्र २ गोपूर मंदिरा समोरच अतिशय भव्य गोपूर दिमाखात...